De Koude Oorlog op de Veluwe
drs. Ben de Vries, Programmaleider Militair Erfgoed en Coördinator Internationaal bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE)
Als er ergens in Nederland de Koude Oorlog (1945-1991) voelbaar was dan was dat wel op de Veluwe. Hier waren uitgestrekte militaire oefenterreinen aangelegd, kazernecomplexen gebouwd en grote groepen dienstplichtigen gelegerd. Verspreid in ons land verrees een compleet militaire infrastructuur. Eerst conventioneel maar al snel ook nucleair uitgerust.
De bouwwerken en structuren getuigden van planmatig denken: functioneel en logistiek met elkaar verbonden. Mooi waren ze niet, wel robuust en vaak van beton. En meestal geheim(zinnig); gericht op de vijand die uit het oosten zou komen.
In die vier decennia is ook gewerkt aan de civiele verdediging. De Bescherming Bevolking speelde daarbij een belangrijke rol. Overal werden noodvoorraden aangelegd en schuilplaatsen gebouwd: onder (metro)stations, stadhuizen, in tunnels en bruggenhoofden. Ook op de Veluwe.
Langzaam groeit het besef bij een breed publiek dat de Koude Oorlog een belangrijke stempel heeft gedrukt op onze naoorlogse geschiedenis en dat het gebouwde erfgoed uit die periode van de ‘gewapende vrede’ beschermd zou moeten worden.
Complete inventarisaties ontbreken echter en de kennis erover is gefragmenteerd. Daarom is de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) onlangs een programma gestart om de tastbare herinneringen uit deze ongewone tijd in beeld te brengen, de verhalen op te halen en door te vertellen.