De gemeente Harderwijk organiseert jaarlijks in oktober 2019 de Maand van het Burgerschap. De Gelderse Academie levert daaraan graag een bijdrage met een tweetal openbare bijeenkomsten. 

Waarom deze bijeenkomsten?
Democratie wordt vaak gezien als vanzelfsprekend. Die houding kan er toe leiden dat deze staatsvorm passief wordt beleden terwijl die juist een actieve rol van de burger vraagt. En dat niet alleen door eens in de vier jaar het kiesrecht uit te oefenen maar ook door burgerparticipatie als initiatieven vanuit de bevolking. Democratie veronderstelt juist een actieve houding van ons omdat het om ons als burger gaat en wij in laatste instantie ook verantwoordelijk zijn. Door de ontwikkelingen om ons heen worden wij ons daarvan steeds meer bewust. Burgerinitiatieven nemen toe, die als burgerparticipatie vorm krijgen, samen met onze overheidsdiensten.
De lezingen werden gegeven in samenwerking met de gemeente Harderwijk. 

EERSTE BIJEENKOMST

Tijdens de eerste bijeenkomst verrichtte burgemeester Harm-Jan van Schaik de opening van de Maand van het Burgerschap en gaf een toelichting op het belang van dit initiatief en de acties die de gemeente op dit gebied onderneemt. Daarna gaf dr. Henk Beltman een analyse van de huidige democratische praktijk waarbij hij onderscheid maakt tussen verschillende benaderingswijzen van ons huidige stelsel. Een centrale vraag die aan de orde komt is: hoeveel ongelijkheid kan onze democratie verdragen?
Beltman biedt niet alleen een analyse maar draagt ook oplossingen aan die een grotere democratische slagkracht voor burger en overheden bewerkstelligd. Na de lezing was er gelegenheid tot het stellen van vragen en discussie.
​
De lezing vond plaats op 2 oktober 2019 in de Catharinakapel, Klooster 1 in Harderwijk, aanvang 20.00 uur.

TWEEDE BIJEENKOMST

In de tweede bijeenkomst gaven een drietal vooraanstaande sprekers hun visie op verschillende aspecten die te maken hebben met democratisering en burgerparticipatie. Bij de drie inleiders gaat het om de trend van verdergaande democratisering, met als kernvragen: wat zijn de achterliggende trends en wat betekenen die voor de verhoudingen tussen burgers, burgerinitiatieven en overheden? De vooronderstelling is dat de burger mede als gevolg van allerlei ontwikkelingen (technologieën, verval nationale staten, gevoel van verliezen van greep op het eigen leven, verantwoordelijkheidsgevoel voor de eigen leefomgeving) meer invloed wil uitoefenen, dat de democratie dus volop levendig is, maar dat de uitkomst (als die er is) nog onduidelijk is en dat de verhoudingen zich nog moeten uitkristalliseren.
De rode draad is: wat wordt het nieuwe samen- (maar ook tegen)spel tussen de verschillende betrokken partijen, en welke aanbevelingen kunnen de inleiders daarover geven.

• Dr. Steven de Waal zal sprak over disruptieve democratie en de noodzaak van burgerinitiatieven
• Jornt van Zuylen ging in op de rol van overheden die een belangrijke onderdeel zijn van het democratiseringsproces, zowel in faciliterende als remmende zin
• Dr. Dorien Brunt lichtte vanuit haar expertise de mogelijkheden en valkuilen toe die samengaan met samenwerkingsverbanden tussen burger en lokale en provinciale overheid en belangengroepen

Na de drie inleidingen was er gelegenheid tot het stellen van vragen en discussie.
​
De bijeenkomst vond plaats op 16 oktober 2019 in de Raadszaal van het Huis van de Stad.

SPREKERS

Henk Beltman studeerde geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Utrecht en promoveerde op de geschiedenis van de zorg aan mensen met een verstandelijke handicap. Hij is onder meer werkzaam (geweest) bij een organisatie voor mensen met een beperking, een landelijk kennisinstituut en een belangenorganisatie voor kwetsbare burgers. Hij adviseert en ondersteunt burgerinitiatieven, adviesraden, cliëntenorganisaties en gemeenten over het sociaal domein, burgerparticipatie en lokale democratie.
​
Dr. Steven P.M. de Waal is opiniemaker, keynote speaker en auteur. Met zijn denknetwerk Public Space steunt De Waal disruptief burgerschap, maatschappelijk leiderschap en maatschappelijk ondernemerschap. Hij was 19 jaar lang verbonden als vennoot, waarvan enige jaren als bestuurslid en bestuursvoorzitter van het organisatieadviesbureau Boer & Croon.
De Waal is bedenker van het concept ‘de maatschappelijke onderneming’ (2000). Andere concepten zijn ‘polderpaternalisme’ en ‘disruptief burgerschap’. De Waal is in 2014 gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht op ‘The Value(s) of Civil Leaders’, over maatschappelijke leiders: private personen die zich op een bijzondere manier met de publieke zaak bezig houden. Hij schrijft essays en heeft een vijftal boeken geschreven.
 
Jornt van Zuylen is de trekker van de Democratic Challenge. Of, misschien beter gezegd, de aanjager die verbindt en prikkelt. Hij stort zich al jaren op thema’s als ‘maatschappelijk initiatief’, ‘overheidsparticipatie’ en ‘doe-democratie’. Hij zet zijn kennis en het netwerk dat hij daarmee heeft opgedaan aan alle kanten in voor de Democratic Challenge.
 
Dorien Brunt is ruraal socioloog en heeft lang gewerkt in beleid en onderzoek. Zij is ervaren in het begeleiden van multi-stakeholder processen en het vormgeven van nieuwe samenwerking tussen overheid en samenleving. Zij begeleidt lerende evaluaties en publieke dialogen. Ze is mede-oprichter van de Werkplaats Publieke Bezinning die gesprekken begeleidt om tot doordacht handelen te komen over de inrichting van onze samenleving.