Woensdag 16 april 2025, vierde publiekscollege door drs. Ben van Noort: De complexiteit van migratieonderzoek, geschiedenis is een discussie zonder einde

Welke ontwikkelingen zijn er gaande en tot welke nieuwe inzichten gaan die leiden? Hoe betrouwbaar is onze mondelinge geschiedenis en kunnen we die staven met nieuwe bevindingen? Bij historisch onderzoek draait uiteindelijk bijna alles om een vorm van migreren. Van precambrium tot pleistoceen tot vandaag waren en zijn er talloze veranderingen en gevolgen. De laatste jaren doen jonge (en oude) beroepshistorici en archeologen, door onderzoek en geholpen door nieuwe technologie, met grote inbreng van amateurhistorici en andere wetenschappers, zeer verrassende ontdekkingen die het fundament wegslaan of eroderen onder tot nu toe gangbare opvattingen omtrent de oorsprong van de mens en beschavingen.
Een geschiedenis die door consensus wordt geconstrueerd, maar dikwijls is die consensus niet makkelijk te bereiken, en voor sommigen zelfs zeer pijnlijk. De verschillende ‘scholen’ zijn momenteel ook zeer vernieuwend.
Voor de meeste historici is geschiedenis een “discussie zonder einde”.
Onze kennis van historie baseren wij op nagelaten stukken (kunst), archiefonderzoek en archeologie in zeer brede zin. Alle culturen hebben in een vroeg stadium hun historiciteit (h)erkend door de vragen die zij zich stelden: over de oorsprong van hun wereld, de oorsprong van hun groep. Zo ontstonden scheppingsverhalen en verhalen over goden en helden die mondeling werden overgeleverd en duizenden jaren lang ook als historische waarheid werden gezien en door sommigen tot de dag van vandaag zoals : Boek Genesis (Hebreeuws, Joodse bijbel ), de Mahabharata (Sanskriet, Noord India), de Boeken Koningen ( Jodendom ), de Ilias en Odyssee (Griekenland/W Europa), het epos van koning Gesar ( Tibet), het epos van Manas (Kirgiezen), de Aeneis ( Romeinen) en ook de overige boeken van het Oude Testament / Tora (Christenen en Joden).
Bijna alle theologen en wetenschappers zijn het erover eens dat de eerste beschavingen ongeveer 5000 jaar geleden ontstonden. Er zijn twee feiten over deze theorie die heel vreemd lijken. Ten eerste ontstonden deze oude beschavingen over de hele wereld, tegelijkertijd in Amerika, Egypte, Sumer, India en China. Ten tweede gingen deze culturen vrij snel over van een jager-verzamelaarscultuur naar een volledig gevormde, volledig functionele beschaving, compleet met technologie, schrift, arbeidsverdeling, economie, en zo meer.
Over de spreker:
Drs. Ben A.A. van Noort, geboren in 1954 te Leiden, heeft geneeskunde gestudeerd in Leiden. Hij kwam in 1990 na zijn specialisatie in het AMC naar Harderwijk waar hij zich in St Jansdal vestigde als oogarts.
Vanaf zijn studententijd tot nu is van Noort actief als initiator en bestuurder. Hij is onder meer voorzitter van de Gelderse Academie – de Universiteit van Harderwijk – die hij, als burgerinitiatief, met wat vrienden in 2011 opnieuw oprichtte. Uit interesse heeft Van Noort zich verdiept in allerlei historisch en archeologisch onderzoek. Sinds zijn part time pensionering als oogarts in 2022 houdt hij voor een gevarieerd publiek lezingen over talloze historische onderwerpen.