Het tweede college, op woensdag 19 februari 2025 wordt verzorgd door Haras Mhmud, MD MPH, Clinical Research Fellow Radboud Universiteit, over “Gezondheidszorg in Europa: the good, the bad and the ugly.”
Dit verhaal gaat verder dan de gevolgen van vergrijzing van de samenleving. Heeft Europa internationaal nog een leidende positie of veranderen we in consumenten van de Verenigde Staten? Wat zijn de gevolgen van de bezuinigingen op het gebied van wetenschappelijk onderzoek? Wat voor gevolgen heeft het beperken van migratie op de economische toekomst van Europa.
Hoewel Europa op veel gebieden een belangrijke speler is, zijn de machtsverhoudingen aan het verschuiven. De EU is nog steeds een economische en wetenschappelijke grootmacht, maar de groei blijft achter bij die van de VS en China. Amerikaanse techbedrijven domineren de digitale sector, terwijl Europa hier veel minder innovatiekracht laat zien, ook op het gebied van gezondheidszorg.
Op technologisch loopt Europa achter op het gebied van kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en cloudtechnologie. De meeste toonaangevende bedrijven (Google, Apple, Microsoft, Amazon) zijn Amerikaans. Europa maakt nog steeds geen strategische keuzes en investeert onvoldoende in innovatie. Het zal het steeds afhankelijker worden van de VS en China, niet alleen als consument, maar ook geopolitiek. Dat zal moeten veranderen.
Dit alles wordt verergerd door de bezuinigingen op alle wetenschappelijk onderzoek.
Minder investeringen in onderzoek betekent dat Europa minder nieuwe technologieën en patenten ontwikkelt, waardoor het concurrentievermogen afneemt. Wetenschappers trekken naar de VS of China, waar betere financiering en faciliteiten beschikbaar zijn.
Innovatie is een belangrijke motor voor de wetenschappelijke en economische groei. Minder onderzoek betekent minder technologische vooruitgang en dus minder nieuwe bedrijven en banen. Dit geldt ook voor de gezondheidszorg in het algemeen. Het heeft rechtstreekse gevolgen voor onze zorg en ons welzijn.
Europa moet nu technologieën en kennis inkopen bij de VS en China, wat strategische nadelen met zich meebrengt. Op de lange termijn kan een afname van investeringen in onderzoek ervoor zorgen dat Europa een volger wordt in plaats van een leider op belangrijke technologische gebieden zoals AI, biotechnologie en medische wetenschap.
Ook op het gebied van een omstreden dossier is er veel om over na te denken. Veel Europese landen willen migratie, al of niet terecht, beperken, maar dit heeft economische nadelen. Europa heeft een krimpende beroepsbevolking en een vergrijzende samenleving. Zonder migranten zullen tekorten aan arbeidskrachten in sectoren zoals zorg en welzijn, techniek en IT alleen maar toenemen. En dat terwijl migranten een grote rol spelen in onder andere start-ups en high-tech sectoren. In de VS zijn veel toonaangevende bedrijven opgericht door immigranten.
We hebben te maken met sociale druk versus economische noodzaak. Politieke partijen pleiten vaak voor minder migratie vanwege sociale en culturele spanningen, maar economisch en wetenschappelijk gezien heeft Europa juist méér gereguleerde migratie nodig om competitief te blijven. Duitsland heeft dat wel gezien en zet volop in op het invullen van banen door legale migranten, ondanks de vele sociale en maatschappelijke problemen.
Als Europa de (arbeids)migratie te veel beperkt, zal de wetenschap er op lange termijn onder lijden.
Europa staat op een cruciaal punt: investeert het in wetenschap, innovatie en een strategisch migratiebeleid, of raakt het achterop? De huidige trends wijzen op een toenemende afhankelijkheid van de VS en China, tenzij er grote beleidsveranderingen komen.
Over de spreker:
Haras Mhmud studeerde in Londen Public Health in Eye Care aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine (MPH) en medicijnen aan de Universiteit van Groningen (MD), werkte onder andere als Senior House Officer in het St. Franciscus Hospital, Rotterdam.
Hij heeft de Belgische nationaliteit, heeft een permanente verblijfsvergunning voor Nederland, heeft voor het Verenigd Koninkrijk een ‘Indefinite Leave to Remain’ en is statushouder.
